Het is weer tijd voor de tweejaarlijkse Verkiezingen Handhaving en Toezicht. Maar liefst dertig partijen hebben hun meest innovatieve project ingestuurd. Een vakjury [zie kader] selecteerde de beste vijf innovaties. Deze maken tijdens het Toezichtsfestival op 16 juni kans om bekroond te worden met de vakjuryprijs of de publieksprijs. Hier een voorproefje van de vijf projecten.
Innovatie Slootview Hoogheemraadschap Schieland en Krimpenerwaard
De aanleiding
Het inspecteren van watergangen op illegale lozingen is voor inspecteurs van Hoogheemraadschap Schieland en Krimpenerwaard een tijdrovende klus. Sommige watergangen zijn bovendien moeilijk bereikbaar.
De innovatie
Hoogheemraadschap Schieland en Krimpenerwaard ontwikkelde met startup EYEwings de tool Slootview. Een droneboot met camera en dieptemeter brengt watergangen 360 graden in beeld om verdachte zaken, zoals illegale lozingen, aan het licht te brengen. Ook wordt duidelijk of watergangen op diepte zijn. Een belangrijke functionaliteit in Slootview is objectherkenning door middel van algoritmes waarmee duikers, leidingen en andere objecten automatisch worden gevonden, zodat er minder handmatig zoekwerk nodig is. Om afwijkingen makkelijk te detecteren, is Slootview gekoppeld aan het beheerregister waarin bijvoorbeeld alle duikers en leidingen in het gebied officieel geregistreerd staan.
Het resultaat
De techniek werkt. Momenteel werken het Hoogheemraadschap en HKVEye verder aan zelflerende algoritmes om de foto’s te analyseren.
Innovatie Kwantitatieve Risico-Analyse tool van de Autoriteit Financiële Markten
De aanleiding
De afdeling kwaliteit accountantscontrole en verslaggeving (KAV) van de Autoriteit Financiële Markten (AFM) houdt toezicht op de financiële verslaggeving van zo’n tweehonderd beursgenoteerde bedrijven. Met de huidige capaciteit kunnen ze elk jaar slechts een beperkt aantal jaarrekeningen beoordelen. Sinds een paar jaar was de trend dat de AFM eigenlijk steeds minder misstanden aantrof. De grote vraag: bevat de verslaggeving minder fouten of vinden inspecteurs er minder?
De innovatie
De Kwantitatieve Risico-Analyse tool (KRA) ondersteunt het uitvoerend toezicht op financiële verslaggeving door geautomatiseerd de meest risicovolle jaarrekeningen te selecteren. Hiermee kan de AFM schaarse toezichtcapaciteit effectiever aanwenden en draagt zij bij aan het vertrouwen in de financiële sector. Het zelflerende algoritme is ontwikkeld in nauwe samenwerking tussen data-analisten en inspecteurs.
Het resultaat
De tool bleek twee keer effectiever in het selecteren van de meest risicovolle jaarrekeningen.
Innovatie Meting Veiligheidsperceptie van DCMR Milieudienst Rijnmond
De aanleiding
Een verkeerde keuze kan een groot effect hebben; zeker bij BRZO-bedrijven. Hoe verkleinen we de kans dat medewerkers die werken met gevaarlijke stoffen, materialen en machines verkeerde keuzes maken? Voor DCMR Milieudienst Rijnmond is de ervaring van medewerkers lastig te achterhalen, terwijl dit een betere voorspeller is van hun gedrag dan de papieren werkelijkheid van het management.
De innovatie
DCMR Milieudienst Rijnmond ontwikkelde met het Toezichtslab de Meting Veiligheidsperceptie (MVP). Met een korte vragenlijst voor medewerkers krijgt DCMR inzicht in hoe medewerkers de veiligheidscultuur ervaren. Durven medewerkers zichzelf uit te spreken over zaken die niet goed gaan? Vinden ze dat er adequaat met hun meldingen wordt omgegaan? Wordt er geleerd van fouten? Denken ze dat supervisors kostenbesparing belangrijker vinden dan veiligheid en welzijn? Deelname is vrijwillig, maar niet vrijblijvend: van deelnemende bedrijven wordt verwacht dat ze met de aandachtspunten aan de slag gaan.
Het resultaat
MVP meet percepties van medewerkers. Het is geen handhavingsinstrument, maar bedoeld om bedrijven in beweging te krijgen. De resultaten vormen het startpunt van een dialoog tussen toezichthouder en bedrijven. De deelnemende bedrijven gaven aan de MVP praktisch waardevol te ervaren. De meting was bijvoorbeeld aanleiding voor verbetering van de interne communicatie over veiligheidsbeleid en terugkoppelingen. Door de MVP om de twee jaar te herhalen monitort DCMR of de ingeslagen weg de juiste is.
Innovatie: Internettoezicht F-gassen van Inspectie Leefomgeving en Transport
De aanleiding
Inspecteurs bij de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) kregen maar moeilijk grip op het internettoezicht op F-gassen (koelgassen). De grootste obstakels: de enorme hoeveelheid online data en de snelheid waarmee die verandert. Maar de noodzaak is groot, omdat F-gassen veel schade kunnen toebrengen aan het milieu.
De innovatie
Het IDLab van ILT ontwikkelde een tool voor geautomatiseerd internettoezicht op F-gassen. De tool biedt zoektermen aan zoekmachines aan en verzamelt de opbrengst. Dat resulteert in een overzicht van verkoopkanalen van illegale handel in F-gassen. Inspecteurs beoordeelden tienduizenden unieke webpagina’s op illegale handel. Deze pagina’s kregen een label. Vervolgens werd een machine learning-model gevoed met die data. Dankzij de tool krijgen inspecteurs voortaan eerst de advertenties te zien die volgens het model de grootste kans geven op illegale handel. Doordat inspecteurs resultaten blijven labelen, kan de tool steeds betere resultaten aanbieden.
Het resultaat
De tool is ook eenvoudig in te zetten voor andere producten en kan ook gebruikt worden voor markttoezicht. Ook biedt de tool een basis voor samenwerking met andere toezichthouders, zoals de douane. Zo kwamen inspecteurs tijdens het labelen veel advertenties tegen die gingen over handel uit het buitenland.
Innovatie Cameratoezicht slachthuizen dierenwelzijn Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit
De aanleiding
Dierenwelzijn is belangrijk voor de samenleving. Door misstanden bij slachthuizen neemt de druk op toezicht op dierenwelzijn toe. Hoe zorg je voor extra ogen op de momenten dat inspecteurs niet aanwezig zijn bij een slachthuis?
De innovatie
De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) ontwikkelde vrijwillig, risicogericht cameratoezicht in slachthuizen. Ze maakte afspraken met brancheverenigingen over waar in de slachthuizen de camera’s staan, wie de eigenaar van de beelden is en hoe de NVWA de beelden uitkijkt. Als een inspecteur inlogt bij het bedrijf kan die alle camerabeelden die in het bedrijf zijn gemaakt bekijken en terugkijken. Beelden worden samen met het slachthuis geëvalueerd.
Het resultaat
De grootste slachthuizen voor pluimvee- en roodvlees in Nederland (ongeveer negentig) doen inmiddels mee met het vrijwillige cameratoezicht. Ze geven aan dat te willen blijven doen, ook nadat de eerste boetes en waarschuwingen zijn uitgedeeld.
Over de Verkiezingen Handhaving en Toezicht
De Verkiezingen Handhaving en Toezicht worden georganiseerd door de Inspectieraad, beroepsvereniging VIDE en het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid om innovatie in het toezichts- en handhavingsvak te stimuleren. Op de website Verkiezingen Handhaving en Toezicht vind je video’s van alle genomineerde projecten. Je kunt 15 juni tot en met 12.00 uur stemmen voor de publieksprijs.
De vakjury bestaat uit:
- Alida Oppers, inspecteur-generaal bij de Inspectie van het Onderwijs.
- Ian Leistikow, inspecteur en adviseur bij de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd en bijzonder hoogleraar ‘overheidstoezicht op kwaliteit en veiligheid van de gezondheidszorg’.
- Mirjam Prinsen, senior adviseur Gedrag en samenleving bij het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid.
- Stephan Grimmelikhuijsen, universitair hoofddocent publiek management aan het departement Bestuurs- en Organisatiewetenschap van de Universiteit Utrecht.
- Axel Roeten, beleidsadviseur bij de Omgevingsdienst Flevoland, Gooi en Vechtstreek (OFGV) en met het project ‘Stimulerend Toezicht’ winnaar van de Verkiezingen Handhaving en Toezicht 2020.
