Samenwerken is het devies in toezichtsland. Data delen de heilige graal. Webapplicatie Inspectieview faciliteert beide: al veel inspecties doen mee en de datadeling is AVG-proof. Toch neemt het gebruik van de applicatie nog niet de vlucht die het zou moeten nemen. Stelselmanager Inspectieview Ger de Boer legt uit waarom Inspectieview nu wél klaar is voor massaal gebruik.
De naam Inspectieview zegt het al: een inspecteur kan de resultaten van 1,5 miljoen inspecties inzien. Ze zijn afkomstig van 21 van de 29 Omgevingsdiensten, bijna de helft van de 21 Waterschappen, vier van de elf Rijksinspecties, de havenbedrijven, de Nationale Politie, Rijkswaterstaat en verschillende meldpunten voor afval. En maandelijks vragen inspecteurs van deze diensten zo’n 10.000 keer informatie op uit het systeem. “Dat mag nog omhoog”, stelt Ger de Boer. “We willen graag dat nog meer inspecties meedoen én dat steeds meer inspecteurs de toegevoegde waarde van Inspectieview inzien.”
Eindeloze mogelijkheden
De Boer maakt zich sterk voor Inspectieview. Hij reist inspecties af die nog niet deelnemen en vertelt over de voordelen van het systeem. Over hoe inspecteurs zich kunnen voorbereiden op hun inspecties door eerdere inspecties van andere toezichthouders op te zoeken. En hoe risicogericht toezicht weer een stapje makkelijker wordt: bedrijven die vaker in overtreding zijn, vis je er zo uit. De Boer: “Met weinig capaciteit en tijd bepaal je dan welk bedrijf eerst een bezoek krijgt.” Hij vertelt ook over het bundelen van inspectiebezoeken. Sommige deelnemers noteren namelijk aanstaande inspecties in het systeem. “Door tegelijkertijd een inspectie uit te voeren, verlaag je de toezichtlast”, legt hij uit.
En hij vertelt over de onderzoeksmogelijkheden. Analisten kunnen, in tegenstelling tot inspecteurs, toegang krijgen tot de ‘bulkvoorziening,’ zij kunnen grote hoeveelheden data bekijken. De Algemene Rekenkamer onderzoekt op dit moment bijvoorbeeld met data uit Inspectieview de effectiviteit van milieutoezicht.
“Met Inspectieview wordt risicogericht toezicht weer een stapje makkelijker: bedrijven die vaker in overtreding zijn, vis je er zo uit.”
Moeizame start
Inspectieview klinkt als de oplossing voor veel problemen. Waarom doen nog niet alle inspecties mee? De Boer is er duidelijk over: “Dat komt vooral door de wiebelige start. Zo is er te lang geprobeerd om een te geavanceerde versie te bouwen. Hiervoor moesten inspecties zelf een vrij ingewikkelde en relatief dure toepassing bouwen zodat Inspectieview in hun eigen systeem werd ingebouwd. Uiteindelijk is het nooit gelukt om deze versie van de grond te krijgen.”
“Veel inspecties herinneren zich de oude Inspectieview die niet goed werkte, daar willen ze hun vingers niet aan branden.”
Ook werkte de eerste versie van Inspectieview niet goed. Die bestond ook eigenlijk uit drie aparte Inspectieviews voor de domeinen Binnenvaart, Bedrijven en Milieu. Dat was nodeloos ingewikkeld. De Boer: “Dat is ook de versie die veel inspecties zich herinneren en daar willen ze hun vingers niet aan branden. Door die valse start deden weinig inspecties tot voor kort iets met Inspectieview. Daardoor stonden er ook weinig data in en was de toegevoegde waarde voor toezichthouders beperkt. En tot slot was en is het nog steeds niet zo dat deelname aan Inspectieview van de ene op de dag mogelijk is: een inspectie moet eerst investeren in aanpassingen van het eigen ICT-systeem. Ook is deelname niet geheel gratis, onder andere vanwege de aansluit- en beheerkosten. Niet elke inspectie heeft daar direct de tijd of middelen voor.”
Volwassen versie
Inmiddels zijn de Inspectieviews samengevoegd tot één systeem. Een onafhankelijk onderzoek van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat bestempelt het systeem als robuust. Het is namelijk voor IT-begrippen ouderwets maar daardoor ook degelijk, waardoor datzelfde onderzoek Inspectieview ook stabiel en laagdrempelig noemt. Een inspectie hoeft alleen maar op een website in te loggen en heeft toegang tot de gegevensset. Eigen data zijn daarnaast relatief simpel aan te leveren. De Boer: “We werken sinds een jaar met Inspectieview 5.0. Hiermee halen we de vertraging in die we hebben opgelopen met eerdere versies. De reacties van toezichthouders waar ik langsga, zijn ook enthousiast en de afgelopen jaren is deelname explosief gestegen. Vier jaar geleden deden bijvoorbeeld nog maar vijf omgevingsdiensten mee, nu al 21.”
“Hoe completer de deelnemers voor een bepaald toezichtsveld, hoe actiever inspecteurs ook informatie uit het systeem zullen halen.”
Paradepaardje binnenvaart
Met het succes van Inspectieview onder toezichthouders in de binnenvaart wil De Boer nog meer inspecties overhalen deel te nemen. “Alle partijen in het toezichtsveld binnenvaart doen mee – denk aan Rijkswaterstaat, de havenbedrijven, de Nationale Politie (water) en de Inspectie Leefomgeving en Transport. Daardoor is de datatoevoer voor binnenvaart zo goed als compleet en zie je het daadwerkelijke gebruik van Inspectieview echt toenemen. Van de 10.000 maandelijkse verzoeken in Inspectieview komt een groot deel van toezichthouders in de binnenvaart. Doordat toezichthouders beter van elkaar weten wat ze doen, en hun inspecties makkelijker op elkaar kunnen afstemmen is de toezichtlast voor partijen in de binnenvaart ook drastisch afgenomen – een van de oorspronkelijke doelen van Inspectieview. Het Havenbedrijf Rotterdam heeft als eerste partij de toepassing gebouwd die de gegevens van Inspectieview binnenhaalt in hun eigen systeem. De resultaten van andere inspecties zijn nu onderdeel van hun systeem.”
Groei voor inspectieview
De Boers missie is nu vooral: meer inspecties warm maken voor Inspectieview. “De ervaringen bij binnenvaart laten zien: hoe completer de deelnemers voor een bepaald toezichtsveld, hoe actiever inspecteurs ook informatie uit het systeem halen. Uiteindelijk is het ook de bedoeling dat meer domeinen onderdeel van Inspectieview worden, zoals bijvoorbeeld wegvervoer en zeevaart. Intussen worden de gebruiksmogelijkheden met Inspectieview ook veelzijdiger. Zo werken we nu aan een optie om resultaten op een kaartje weer te geven. Een andere kwaliteitsslag die nodig is, is een betere datakwaliteit. Door tikfouten in bedrijfsnamen en adressen, maar ook door fouten in de interne systemen van toezichthouders, kloppen de data niet altijd. Inspectieview wordt pas echt een groot succes als de deelnemers goede data aanleveren. En dat initiatief moet toch echt bij henzelf vandaan komen.”
“Inspectieview gaat door. Er is een sterke wettelijke basis.”
De toekomst van Inspectieview ligt uiteindelijk vooral in handen van de deelnemers. Op dit moment is de ILT nog de kartrekker en ligt de financiering ook grotendeels bij de ILT. Verder betalen deelnemers binnen het domein binnenvaart en milieu op vrijwillige basis mee en nemen de Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid en de NVWA een deel voor hun rekening. De Boer: “Dat moet beter verdeeld worden. Ook moeten inspecties zelf aan gaan geven waar ze behoefte aan hebben, zodat dat in het systeem ingebouwd kan worden. Deelnemers moeten zelf de regie over Inspectieview nemen. Daarover zijn zij nu met elkaar in gesprek.” Een ding staat al wel vast voor De Boer: “Inspectieview gaat door. Er is een sterke wettelijke basis: in de Wet vergunningverlening, toezicht en handhaving staat dat provincies, gemeenten, waterschappen, het Openbaar Ministerie, politie en rijkstoezichthouders hun toezichtinformatie moeten delen. En waarom zou je informatie niet gebruiken als je er makkelijk toegang toe hebt en het delen AVG-proof is? Ik heb er dan ook alle vertrouwen in dat steeds meer inspecties dat gaan inzien. Inspectieview zal steeds meer groeien.”
De geschiedenis van Inspectieview
In 2006 werd de basis gelegd voor Inspectieview, met de motie Aptroot met daarin de wens voor één inspectie- of controledienst. Daar ging het kabinet niet in mee, maar hierop volgde wel het programma Eenduidig toezicht. Daarin werd de samenwerking tussen inspecties gestimuleerd. Daaruit ontstond Inspectieview Bedrijven. Onder andere de brand bij Chemie-Pack (2011) was aanleiding om ook voor milieu een Inspectieview op te zetten. Tot slot werd als onderdeel van het programma ‘Vernieuwing toezicht’ in de scheepvaart een Inspectieview Binnenvaart ontwikkeld. De drie Inspectieviews waren pas klaar voor gebruik rond 2015. Sinds december 2018 zijn de drie samengevoegd tot Inspectieview 5.0. Deze versie wordt continu doorontwikkeld.
